สมุนไพร

กระทือ

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Zingiber zerumbet (L.) Smith.

วงศ์ : Zingiberaceae
ชื่ออื่น : กระทือป่า กะแวน กะแอน แสมดำ แฮวดำ เฮียวดำ (ภาคเหนือ) เฮียวแดง (แม่ฮ่องสอน)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้ล้มลุก ลำต้นเหนือดินกลม สูง 0.9-1.5 เมตร มีเหง้าใต้ดิน ต้นโทรมในหน้าแล้งแล้วงอกขึ้นใหม่ในหน้าฝน ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับในระนาบเดียวกัน รูปรูยาว กว้าง 5-7.5 ซม. ยาว 20-30 ซม. ปลายใบแหลม โคนใบมนสอบ ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบ สีเขียว ก้านใบเป็นกาบหุ้มลำต้น ดอก ออกเป็นช่อแทงออกจากเหง้าขึ้นมา ช่อดอกรูปทรงกระบอก มีใบประดับสีเขียวแกมแดง เรียงซ้อนกันแน่นเป็นระเบียบ ดอกสีเหลือง โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ดอกบานไม่พร้อมกัน ผล แบบผลแห้งแตก รูปทรงค่อนข้างกลม สีแดง เมล็ดสีดำ

ส่วนที่ใช้ : ราก เหง้า ต้น ใบ ดอก หัว หรือ เหง้าแก่สด เก็บใบช่วงฤดูแล้ง

สรรพคุณ :

ราก - แก้ไข้ตัวเย็น แก้ไข้ต่างๆ แก้ไข้ตัวร้อน แก้เคล็ดขัดยอก
เหง้า


- บำรุงน้ำนม แก้ปวดมวนในท้อง แก้บิด บิดป่วงเบ่ง


- แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ปวดท้อง ขับผายลม ขับปัสสาวะ


- แก้จุกเสียด แก้เสมหะเป็นพิษ


- ขับน้ำย่อย เจริญอาหาร


- เป็นยาบำรุงกำลัง

-  แก้ฝี

ต้น

- แก้เบื่ออาหาร ช่วยเจริญอาหาร ทำให้รับประทานอาหารมีรส


- แก้ไข้

ใบ

- ขับเลือดเน่าร้ายในเรือนไฟ


- แก้เบาเป็นโลหิต

ดอก

- แก้ไข้เรื้อรัง


- ผอมแห้ง ผอมเหลือง


- บำรุงธาตุ แก้ลม

วิธีและปริมาณที่ใช้ :

รักษาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่นจุกเสียด และปวดท้อง บิด
โดยใช้หัวหรือเหง้ากระทือสด ขนาดเท่าหัวแม่มือ 2 หัว (ประมาณ 20 กรัม) ย่างไฟพอสุก ตำกับน้ำปูนใสครึ่งแก้ว คั้นเอาน้ำดื่มเวลามีอาการ
บางท้องถิ่นใช้หัวกระทือประกอบอาหาร เนื้อในมีรสขมและขื่นเล็กน้อย ต้องหั่นแล้วขยำกับน้ำเกลือนานๆ
กระทือเป็นพืชที่มีสารอาหารน้อย

หญ้าปักกิ่ง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Murdannia loriformis (Hassk.) Rao et Kammathy

วงศ์ : Commelinaceae
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้ล้มลุก สูง 10 ซม. ลำต้นกลม สีเขียว ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ใบที่โคนต้นรูปขอบขนาน กว้าง 1.5 ซม. ยาว 10 ซม. ส่วนใบที่ปลายยอดมีขนาดเล็กกว่าและสั้นกว่า ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบ สีเขียว ก้านใบเป็นกาบหุ้มลำต้น ดอก ออกเป็นช่อที่ปลายยอด มีใบประดับย่อยค่อนข้างกลม สีเขียวอ่อน ดอกสีฟ้า หรือม่วงอ่อน กลีบดอกบาง มี 4 กลีบ โคนกลีบเรียว ผล เป็นผลแห้งแตกออกได้


ส่วนที่ใช้ : ทั้งต้น

สรรพคุณ :
ทั้งต้น - ใช้แก้ไข้ รักษามะเร็งในตับ รักษาโกโนเรีย ใช้เป็นยาพอก แก้อักเสบ ปวดบวม

วิธีและปริมาณที่ใช้ :
ใช้ทั้งต้น ต้มดื่มกินกับน้ำผึ้ง
ใช้ทั้งต้น ตำพอก ที่อักเสบ ปวดบวม

อาหาร

ปลาหมึกผัดซอส

ส่วนผสม

ปลาหมึกสด 1 ก.ก.

ซอสพริก

กระเทียม 10 กลีบ

พริกไทย 20 เม็ด

รากผักชี 2 ราก

นำตาลทราย 2 ช้อนโต๊ะ

น้ำปลา 2 ช้อนโต๊ะ

น้ำมัน 1/3 ถ้วย

วิธีทำ

ล้างปลาหมึกให้สะอาด แล้วกรีดเป็นแผ่นบางๆ หั่นบั้งเฉลียงดีพองาม แล้วหั่นพอคำ แล้ววางบนตะแกรงให้สะเด็ดน้ำ

โขลกกระเทียม พริกไทย รากผักชี เข้าด้วยกัน

ตั้งกะทะใส่น้ำมัน พอร้อนก็นำเครื่องที่โขลกไว้ผัดให้หอม ก็นำปลาหมึกลงผัด

พอใกล้จะสุกก็ใส่น้ำปลา น้ำตาล ซอสพริก เร่งไฟแรง ผัดสักครู่ เป็นอันเสร็จสิ้น